|
| REVIEW |
|
ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ
ΧΩΡΩΝ |
| Copland
DRC-205 |
|
|
|
| ENTYΠΩΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... |
|
|
| Toποθετήσαμε το DRC-205 στο βρόχο
εγγραφής του προενισχυτή, όπως προτείνει η Copland, ώστε να έχουμε
την δυνατότητα να συγκρίνουμε τον ήχο της πηγής με και χωρίς την
συσκευή συνολικά (η "παράκαμψη" που προσφέρεται, αφορά τον
επεξεργαστή αλλά όχι τους μετατροπείς a/d, d/a). Iσως απορείτε με το
γεγονός ότι η εταιρία δεν προτείνει μια επίσης συνήθη για
αναλογικούς επεξεργαστές τοποθέτηση, δηλαδή μεταξύ
προενισχυτή-τελικού, αντιθέτως, μάλιστα, την αποθαρρύνει αλλά αυτό
είναι λογικό: Τα κυκλώματα a/d είναι ευαίσθητα στην τάση εισόδου
(πολύ υψηλές τάσεις θα οδηγήσουν σε υπερχείλιση, πολύ χαμηλές θα
μειώσουν την ανάλυση και θα αυξήσουν τον θόρυβο, καθώς θα
χρησιμοποιούνται λιγότερες από τις διαθέσιμες στάθμες του
κβαντιστή), οπότε το ελεγχόμενο περιβάλλον ενός βρόχου εγγραφής
(όπου δεν υπάρχει volume) είναι μια καλύτερη επιλογή ιδιαίτερα από
την στιγμή που μπορείτε να ρυθμίσετε και την
ευαισθησία της εισόδου (από βεαχυκυκλωτήρες στο εσωτερικό της
συσκευής). Η μέτρηση του χώρου γίνεται πολύ εύκολα, με το μικρόφωνο
στην θέση ακρόασης, και διαρκεί πολύ λίγο, υπό την προυπόθεση ότι
υπάρχει μία σχετική ησυχία και αρκετά υψηλή στάθμη. Το DRC-205
σας επιτρέπει να επιλέξετε το εύρος του σήματος
μέτρησης ώστε μην ταλαιπωρήσετε τα ηχεία σας με περιττή ενέργεια
στις χαμηλές συχνότητες, αν αυτά είναι μικρά. Μετά από αυτή τη
διαδικασία το μόνο που χρειάζεται είναι να διαλέξετε την
απόκριση-στόχο. Το αποτέλεσμα της διαδικασίας
υπήρξε αποκαλυπτικό: Το σύστημα μεταμορφώθηκε όσον αφορά την
συμπεριφορά χαμηλά, διατηρώντας τον καλό έλεγχο του αλλά αποκτώντας
πολύ καλύτερο σώμα και παρουσία, στοιχεία που επέτειναν την εντύπωση
ότι εμφανίστηκαν λεπτομέρειες κυριολεκτικώς "από το πουθενά" και
δημιούργησαν μια νέα, αποκαλυπτική, μεγάλη στα όρια του θεαματικού,
εικόνα. Για τον υπογράφοντα δεν υπάρχει αμφιβολία
ότι η διορθωμένη ακουστική του χώρου βελτίωσε σημαντικότατα την
συνολική αίσθηση και ανέβασε το σύστημα ίσως και μία ολόκληρη
κατηγορία τιμής (οι παρατηρητικοί θα γνωρίζουν ήδη ότι συστηματικά
χρησιμοποιώ ένα σύστημα ηχείων μέσου κόστους -Audio Spectrum Eros με
παθητικό sub). Πίσω από την "αίσθηση" υπάρχουν βεβαίως και τα
σχετικά νούμερα: Χωρίς διόρθωση ο συνδυασμός ηχείων-χώρου στην
συγκεκριμένη θέση έχει μια απόκριση η οποία "πέφτει" περί τα 10dB
στην περιοχή από τα 100Hz μέχρι τα 50Ηz (αυτό είναι -σημειώστε- μια
μικρή πτώση με τα δεδομένα της ακουστικής, εδώ δεν μιλάμε για
ενισχυτές!). Η πτώση αυτή δεν σχετίζεται με τα ηχεία αλλά με την
ακουστική συμπεριφορά του χώρου. Στην πράξη, όταν θέλω να ακούσω
περισσότερο χαμηλό μπορώ να κάνω μια μικρή αλλαγή στην θέση ακρόασης
-αλλά πόσο πρακτικό είναι αυτό στην καθημερινή χρήση; Μετά την
διόρθωση (εφαρμόζοντας την καμπύλη BBC) η απόκλιση αυτή έπεσε στο
1-2dB, επίδοση που πραγματικά είναι εξαιρετική και
όπως αποδείχθηκε ακούγεται ξεκάθαρα. Για να γίνει αυτό, βεβαίως,
απαιτείται σκληρή δουλειά από το υπόλοιπο σύστημα: Ο τελικός
παραλαμβάνει το "διορθωμένο" σήμα (με ενισχυμένες ορισμένες περιοχές
στις χαμηλές συχνότητες) και το οδηγεί στα ηχεία που θα πρέπει να
ανταποκριθούν αναλόγως. Αυτό, είναι και ένα σημαντικό
σημείο κριτικής στην ψηφιακή διόρθωση (γενικώς, και όχι
ειδικά για το Copland, βεβαίως): Απαιτεί πολύ καλής ποιότητας
συσκευές οι οποίες να είναι σε θέση να φέρουν εις πέρας τις
διορθώσεις. Ποιό το όφελος να μετακινείς ένα γούφερ έξω από την
περιοχή της γραμμικής λειτουργίας του ή να υπερφορτώνεις ένα bass
reflex; Προσέξτε επομένως που θα βάλετε το
DRC-205... |
 |
 |
| Mία σειρά απο ενδεικτικά δείχνουν τις
επιλογές και την κατάσταση λειτουργίας της συσκευής. |
Για την μέτρηση του χώρου θα πρέπει να
χρησιμοποιήσετε το ειδικό
μικρόφωνο. | |
Κάτι που παρατηρήσαμε και έχει
ενδιαφέρον, είναι ότι η διόρθωση ισχύει για μια αρκετά ευρεία
περιοχή ακρόασης σε αντίθεση με κάποια συστήματα που χαλάνε τον ήχο
έξω από το sweet-spot. Υποψιάζομαι (χωρίς να είμαι βέβαιος) ότι αυτό
είναι αποτέλεσμα των λίγων συντελεστών στα φίλτρα που τρέχουν. Oι
Dynatron/Copland πιθανόν να έκαναν έναν συμβιβασμό μεταξύ της
δυνατότητας διόρθωσης αποκλίσεων μεγάλου πλάτους αλλά μικρού εύρους
και της έντονα τοπικής φύσης των διορθώσεων που χαρακτηρίζει κάποιες
μεθόδους. Αν πράγματι συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε πρόκειται για έναν
πολύ επιτυχημένο συμβιβασμό!
Mε δεδομένο ότι η
διόρθωση της ακουσικής του χώρου δουλεύει και δουλεύει καλά, ας
δούμε τί άλλο μπορεί να κάνει κανείς χρησιμοποιώντας το pc και το
λογισμικό της Dynaton. Αν ο στόχος σας είναι η ακαδημαική ορθότητα,
η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείτε να κάνετε πολλά
πράγματα: Η αρχική ισοστάθμιση είναι τόσο καλή που είναι
απίθανο να κάνετε εσείς κάτι που θα βελτιώσει τον ήχο με
αντικειμενικά κριτήρια (δηλαδή να φέρετε την διορθωμένη καμπύλη
συνολικά πιο κοντά στην καμπύλη-στόχο: όταν νομίζετε ότι βελτιώνετε
κάτι, συνήθως χαλάει κάτι άλλο και αυτό αποδεικνύεται σημαντικότερο
στο ηχητικό αποτελέσμα) μπορείτε ωστόσο να κάνετε αρκετά πράγματα
με βάση το προσωπικό σας κριτήριο. Πολλά συστήματα
μπορούν να "βελτιωθούν" με αυτό τον τρόπο, δηλαδή να προσαρμοστούν
καλύτερα στις προσωπικές προτιμήσεις των ακροατών τους ή/και του
προγράμματος και είναι σχετικά εύκολο (αν ασχοληθείτε σοβαρά και
είστε προσεκτικός με τις ρυθμίσεις, οι οποίες γίνονται με ακρίβεια
δεκάτου του dB και ανάλυση μερικών μόνο Hz, τουλάχιστον σε επίπεδο
user interface). Η συνταγή που μας βόλεψε περισσότερο (χωρίς κατ'
ανάγκην να είναι και η καλύτερη για όλους) είναι να επιλέξουμε την
Flat ισοστάθμιση και πάνω σε αυτήν να επιδράσουμε με δύο ή το πολύ
τρία φίλτρα, ελέγχοντας την αποκοπή χαμηλά, την μεσαία περιοχή και
την αποκοπή ψηλά, κάτι σαν ένα εξαιρετικά εύλικτο και
ακριβές ρυθμιστικό τονικότητας δηλαδή. Η διαδικασία απαιτεί
προσοχή για τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο θέλουμε να τα
βλέπουμε: Για παράδειγμα, αν θέλετε να τονίσετε τις χαμηλές
συχνότητες κάτω από τα 100Hz, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα Low
Shelving (που θα ανεβάσει το κέρδος στην περιοχή από την συχνότητα
αυτή και κάτω) ή ένα High Shelving (που θα μειώσει το κέρδος στην
περιοχή από την συχνότητα αυτή και πάνω)! Σας αφήνω να
μαλώνετε μερικές εβδομάδες για το ποιά επιλογή είναι
τελικώς καλύτερη και πότε (και δεν θα καταλήξετε εύκολα: Η απόκριση
μπορεί να έχει το ίδιο "σχήμα" αλλά απαιτεί διαφορετική ρύθμιση
στάθμης στο υπόλοιπο σύστημα, επομένως εξαρτάται από το σύστημα...
χαχα -εδώ σας θέλω...). Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το
Copland για να κάνετε απλές αλλά
αποτελεσματικές εξομειώσεις απόκρισης διαφόρων ηχείων, αφού
είναι κοινό μυστικό ότι οι πλέον προχωρημένοι σχεδιαστές κάνουν
παιχνίδια με αυτήν, ιδιαίτερα στην μεσαία περιοχή, για να δώσουν
χαρακτήρα στα προιόντα τους. Εντάξει: Δεν θα κάνετε εκείνο το
Celestion του 1985 να ακούγεται σαν το Wilson Sophia, αλλά
-τουλάχιστον- θα έχετε προσπαθήσει -αυτό δεν είναι το
νόημα; |
|
|
 |
| Το user interface που προσφέρει η Dynaton
είναι σχετικά απλό αλλά προσφέρει έναν μεγάλο αριθμό
πληροφοριών και παραμέτρων προς ρύθμιση. |
 |
 |
 |
Οι προσφερόμενες αποκρίσεις-στόχοι:
Flat (αριστερά, που είναι,
ακριβώς, flat), ΒΒC (δεξιά, όπως προτείνεται από τον γνωστό
ραδιοφωνικό οργανισμό με έναν τονισμό στην περιοχή των
20-150Hz και μια ήπια εξασθένηση στην περιοχή 1kHz-5kHz) και
Cinema (δίπλα, η οποία "πικάρει" τα 40Hz και επιβάλλει μια
εξαιρετικά ήπια εξασθένηση μέχρι τα
20kHz
| |
Στην πράξη, οι δυνατότητες που σας
προσφέρονται είναι εξαιρετικά μεγάλες και αυτό ίσως είναι και
επικίνδυνο: Επειδή των δικών σας ρυθμίσεων έχει προηγηθεί η διόρθωση
του χώρου, το σύστημα είναι πιθανόν να βρίσκεται ήδη κοντά
στα όριά του (ειδικά αν έχετε μικρά σε όγκο ηχεία, με μικρό
γούφερ). Επομένως θα πρέπει να προσέξετε πολύ τί θα ενισχύσετε και
πόσο. Η παραμόρφωση μπορεί να εμφανιστεί στο επόμενο 0.1dB. Το
λογισμικό εγκαταστάθηκε πανεύκολα και λειτουργησε άψογα καθ' όλη τη
διάρκεια της δοκιμής με ελάχιστα μικροπροβλήματα (κάποια στιγμή
"χάθηκε" το ένα κανάλι αλλά φταίγαμε εμείς, αφού ενεργοποιήσαμε την
διαδικασία μέτρησης έχοντας σήμα στις είσοδους, κάποια άλλη στιγμή
χάθηκε μία καμπύλη από το διάγραμμα -γενικώς τίποτε που δεν
διορθώθηκε από ένα hard-reset υπολογιστή ή/και DRC-205...)
Αφησα
για το τέλος έναν σημαντικό προβληματισμό που αφορά
στην γενική δομή του DRC-205 και έχω την εντύπωση ότι θα πρέπει
να απασχολήσει τους ανθρώπους της Copland, τουλάχιστον
μεσοπρόθεσμα: από την συσκευή λείπει μία ψηφιακή είσοδος. Και όταν
λέω λείπει έννοώ Λείπει, επειδή μου φάνηκε, το
λιγότερο, αδόκιμο να χρησιμοποιώ ένα Esoteric P70/D70 με ένα
αριστουργηματικό DAC και μετά από αυτό να ξανακάνω το σήμα ψηφιακό!
Είμαι βέβαιος ότι οι Δανοί έχουν κάνει την καλύτερη δυνατή δουλειά
σε θέματα a/d και d/a για την κατηγορία τιμής και αυτό φαίνεται στην
πράξη, από το γεγονός ότι -πράγματι- το DRC-205 είναι πολύ
διαφανές, όταν το θέτεις εκτός λειτουργίας. Ωστόσο, είναι
"διαφανές" και όχι "ανύπαρκτο", επομένως τίθεται το ερώτημα: Θα το
χρησιμοποιώ ή όχι; Το ερώτημα έχει ένα ψυχολογικό κομμάτι
(αισθάνομαι άσχημα με την ιδέα) και ένα πρακτικό κομμάτι (μου
λείπουν μερικά από τα χαρακτηριστικά της αλυσίδας τα οποία είχα
χωρίς αυτό, επομένως δεν έχω μόνο κέρδος αλλά έναν συνδυασμό
κέρδους-ζημίας) και η απάντηση εξαρτάται από την χρήση: Στο 95% των
ακροάσεων, οι οποίες για το σύνολο σχεδόν των ακροατών δεν είναι
κριτικές ακροάσεις, το κέρδος από τον διορθωμένο χώρο είναι
ασύγκριτα μεγαλύτερο και η απάντηση είναι "μετά βεβαιότητος
ναί" (οι διαφορές ενός φίλτρου RDOT του Esoteric είναι ελάχιστες
μπροστά στο κέρδος που αποκτώ χαμηλά). Την στιγμή όμως που θέλεις να
πάρεις εξαιρετικά μικρές λεπτομέρειες από μία ηχογράφηση, εκείνες
τις στιγμές που μια ψηφιακή πηγή κάποιων (ίσως και δεκάδων) χιλιάδων
πρέπει επιτέλους να δείξει τα λεφτά της... χμμ... Το πρόβλημα
θα λυθεί με μια ψηφιακή είσοδο, ή ακόμη καλύτερα μια ψηφιακή είσοδο
και μια ψηφιακή έξοδο. |
 |
 |
| Μία τυπική απόκριση χώρου έχει συνήθως
σημαντικές αποκλίσεις, ιδιαίτερα στις χαμηλές συχνότητες οι
οποίες συχνά είναι της τάξης των δεκάδων dB. Αυτό ου
ενδιαφέρει είναι οι αποκλίσεις με μεγάλο εύρος σε
Hz. |
Ο τρόπος λειτουργίας του DRC-205: Η
απόκριση συχνότητας του χώρου (πράσινο) διορθώνεται μέσω του
επεξεργαστή (μπλέ) με βάση έναν στόχο (μωβ). Το αποτέλεσμα
προσεγγίζει τον στόχο αυτό
(μαύρο). | |
Τελικώς...
... χωρίς τον
πραγματικό ενδοιασμό, κατατάσσω το DRC-205 στην κορυφαία
θέση των audiophile επεξεργαστών της χρονιάς: Πρόκειται για
μια πολύ σοβαρή προσπάθεια από όλες τις πλευρές: Είναι εύχρηστο και
αποτελεσματικό, αλλά προσφέρει, αν τις ζητήσεις, πολλές δυνατότητες
και λύνει το σοβαρότερο -κατά την προσωπική μου
γνώμη- πρόβλημα των συστημάτων ήχου, το πρόβλημα της ακουστικής
του χώρου, με τρόπο που ακούγεται ξεκάθαρα και
πέραν πάσης αμφιβολίας από οποιονδήποτε. Σαφώς δεν είναι το μοναδικό
του είδους του, αλλά διάβολε έχει κάτω από 2.000 ευρώ. Νομίζω
ότι μπορείτε να κάνετε δώρο στον εαυτό σας ένα... |
|
Δημήτρης
Σταματάκος |
|
| |
|
