Agnew Analog Reference Type 612 & Type 602

Η χοντρή ζέστη του Ιουνίου δεν θα μπορούσε, φυσικά, να αποτελέσει δικαιολογία για να χάσουμε μια τέτοια ευκαιρία. Μπορεί να τηλέφωνα να "έσκασαν" πρωί-πρωί και το πλαίσιο της παρουσίασης να μην ήταν ακραιφνώς audio, αφού το βασικό αντικείμενο του διεθνούς συμποσίου Philos 2025 είναι περισσότερο φιλοσοφικό, παρά τεχνικό, αλλά η παρουσίαση με τίτλο "Striving for Analog Perfection and Expanding Degrees of Freedom" του Agnew ήταν επαρκώς προκλητική, καθώς περιελάμβανε την χάραξη ήχων από τις ομιλίες του συνεδρίου σε δίσκους βινυλίου, επί τόπου και την προώθησή τους στους συνέδρους. Για να γίνει αυτό, βεβαίως, απαιτείται μια μηχανή χάραξης δίσκων και αυτό, ακριβώς, είναι το θέμα μας στις επόμενες παραγράφους.

Με τον Jesus Agnew, γνωριζόμαστε εδώ και αρκετά χρόνια. Η πρώτη επαφή μας έγινε με την ευκαιρία αυτού του κειμένου και οι επαφές συνεχίστηκαν, όταν το 2022, συμμετείχε, ως εισηγητής σε workshop του Black Box AV show εκείνης της χρονιάς.

Γνώριζα εδώ και καιρό για την δουλειά του Jesus γύρω από την τεχνολογία μηχανών χάραξης, μέσα από συζητήσεις και δημοσιεύσεις που είχα διαβάσει (το άρθρο ”An Investigation of Motional Feedback Disk Recording System Design” στο JAES είναι, αν μη τι άλλο, ενδεικτικό των προθέσεων του) αλλά -disclaimer- είχα και ...εσωτερική πληροφόρηση για την πορεία του εγχειρήματος στο επίπεδο της πρακτικής διαδικασίας, από εδώ, αφού το εν λόγω high end μηχανουργείο (eksartimata.gr), όπου κατασκευάστηκαν πολλά από τα τμήματα της μηχανής ανήκει στον... αδελφό μου, Κωνσταντίνο. Η ζωή είναι -όντως- περίεργη, μερικές φορές...

Πολλοί από εμάς έχουμε εκατοντάδες ή και χιλιάδες δίσκους βινυλίου, αλλά η πιθανότητα να έχουμε δει από κοντά μια μηχανή χάραξης είναι πολύ μικρή. Η πιθανότητα να δούμε μια μηχανή χάραξης σε λειτουργία, είναι, βεβαίως, ακόμη μικρότερη και η εξέλιξη του μέσου τις τελευταίες δεκαετίες δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Προσωπικά, έχει τύχει να δω τέτοιες μηχανές, ελάχιστες φορές (σε εκθέσεις και συνέδρια) αλλά ποτέ σε λειτουργία. Η περίπτωση του συμποσίου Philos 2025 τοποθετείται στου αντίποδες αυτής της κατάστασης: Μιλάμε για ένα impromptu setup, με το σύνολο του συστήματος τοποθετημένο σε ένα ρυμουλκούμενο όχημα που έφθασε από την Χαλκιδική (έδρα της Agnew Analog) με την λογική form follows function. Δεν είναι και εύκολο πράγμα να μεταφέρεις και να στήσεις τέτοια πράγματα.

Τι είναι, όμως μια τέτοια μηχανή; ποια είναι τα μέρη που την αποτελούν και τι ακριβώς έχει φτιάξει η Agnew Analog εν έτει 2025, όταν οι παραδοσιακοί κατασκευαστές έχουν πάρει... σύνταξη εδώ και χρόνια; Μια μηχανή χάραξης (lathe) αποτελείται από τέσσερα βασικά τμήματα. Την κλίνη, επάνω στην οποία ολισθαίνει ο κινούμενος φορέας της κεφαλής χάραξης, την ίδια την κεφαλή χάραξης και το πλατό. Φυσικά, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από περιφερειακά εξαρτήματα τα οποία είναι ιδιαιτέρως κρίσιμα, αλλά την γενική εικόνα την έχετε. Το πλατό είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να δημιουργεί κενό που σταθεροποιεί τον δίσκο που θα υποστεί την χάραξη (τεχνική που χρησιμοποιούν και κάποια "δικά μας" πλατό αναπαραγωγής) και η περιστροφή του γίνεται μέσω ενός κινητήρα που πρέπει, εκτός της σταθερότητας στην περιστροφή, να διαθέτει και αρκετή ισχύ ώστε να υπερνικήσει την αντίσταση που προκαλεί η ίδια η διαδικασία της χάραξης.

Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσετε τα απαραίτητα ηλεκτρονικά (η κεφαλή οδηγείται από μεγάλους τελικούς ενισχυτές επειδή η χάραξη απαιτεί ισχύ) και έναν μηχανισμό κίνησης του φορέα. Σε αυτό το σημείο, έρχεται η πρώτη νέα ιδέα της Agnew Analog στην περίπτωση της Type 612. Η προώθηση του φορέα δεν γίνεται με μηχανικό τρόπο (συνήθως, εδώ χρησιμοποιείται ένας κοχλίας μεταφοράς κίνησης -lead screw) αλλά με υδραυλικό, μια προσέγγιση η οποία εξασφαλίζει χαμηλότερο θόρυβο και μεγαλύτερη αξιοπιστία, ιδιαίτερα μακροπρόθεσμα. Επειδή η κίνηση του φορέα έχει μεγάλο εύρος βημάτων (πολύ μικρά βήματα κατά την χάραξη, μεγαλύτερα κατά το lead in και το lead out) το σύστημα έχει διπλό κύκλωμα, με δύο αντλίες, οι οποίες ενεργοποιούνται ανάλογα με την κίνηση που πρέπει να γίνει.

O Agnew έχει δώσει μεγάλη σημασία σε θέματα ακρίβειας της γεωμετρίας και σε θέματα ακαμψίας. Για τον σκοπό αυτό, η κλίνη της μηχανής (lathe bed) έχει διαμορφωμένο τόσο το έδρανο του πλατό όσο και την επιφάνεια ολίσθησης του φορέα του κοπτικού. Τα δύο αυτά τμήματα στις συμβατικές σχεδιάσεις συναρμολογούνται στην κλίνη με κάποιο σύστημα στήριξης.
Υπάρχει μηχανισμός λίπανσης ώστε να εξασφαλίζονται χαμηλές τριβές κατά την ολίσθηση και το ίδιο το έδρανο του πλατό έχει μηχανισμό αυτόματης λίπανσης. Το πλατό είναι διαθέσιμο σε δύο διαμέτρους, 12 και 14 ιντσών και οδηγείται από έναν κινητήρα, ο οποίος βρίσκεται τοποθετημένος στο κάτω μέρος του συστήματος.

Η χάραξη πραγματοποιείται από την κεφαλή Type 602 της Agnew Reference. Εδώ, ο Jesus αποκαλύπτει πολύ λίγα πράγματα γιατί η αρχή λειτουργίας είναι, προς το παρόν, βιομηχανικό μυστικό. Ο ίδιος περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι είναι κάτι τελείως διαφορετικό σε σχέση με τις συμβατικές κεφαλές που χρησιμοποιούνται τις τελευταίες, πολλές, δεκαετίες και επιφυλάσσεται για τις σχετικές δημοσιεύεις. Αυτό που αναφέρεται είναι ότι πρόκειται για ένα σύστημα που μπορεί να χαράξει στάθμες πολύ υψηλότερες από αυτές που μπορεί να "αντέξει" ένα σύστημα αναπαραγωγής και αντέχει στην σκληρή χρήση. Η ακίδα χάραξης είναι ένα μοντέλο που μπορεί να βρει κάποιος στην αγορά πολύ εύκολα. Η εταιρία αναφέρει ότι σε φάση εξέλιξης βρίσκεται και μια εκδοχή κατάλληλη για χάραξη DMM (Direct Metal Mastering, χάραξη απευθείας σε μεταλλικό δίσκο και όχι σε lacquer, όπως είναι η συμβατική προσέγγιση).

Το σύστημα της Agnew Reference κατασκευάζεται στην Ελλάδα, αλλά και στην Σκωτία (στην Glasgow Analog, μια εταιρία που ιδρύθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό). Μπορεί να παραδοθεί ολόκληρο, ως πλήρης λύση, αλλά και σε μέρη, ώστε όποιος επιθυμεί να ενσωματώσει αυτά που χρειάζεται σε ένα δικό του σύστημα και η κεφαλή Type 602 μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε άλλη μηχανή χάραξης. Η Agnew Reference προσφέρει, επίσης, υποστήριξη και εκπαίδευση τόσο για την χρήση όσο και για την τακτική συντήρηση του συστήματος.