On Location: Artisan Acoustics Euphonia - Ηχείο.

Το πρώτο πράγμα που καταλαβαίνεις στην περίπτωση του Νίκου Ψαλτάκη είναι ότι του αρέσει το ξύλο ως υλικό κατασκευής και ότι το γνωρίζει καλά. Δεν είναι μόνο ο χώρος ακρόασης που έχει φτιάξει στην Χερσόνησο, κοντά στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου το ξύλο παίζει κυρίαρχο ρόλο, επιβάλλοντας μια ζεστή, φιλόξενη αισθητική, είναι και το εργαστήριο του, με τις εργαλειομηχανές που κατασκευάζουν τα επαγγελματικά ηχεία τα οποία σχεδιάζει για πολλούς από τους χώρους διασκέδασης του νησιού. Δύσκολες κατασκευές, χωρίς απλοποιήσεις και πολλούς συμβιβασμούς. Άκουσα ένα από τα επαγγελματικά συστήματα του Ψαλτάκη και ήταν εντυπωσιακό: Σπανίως ακούς κάτι τόσο καθαρό, τονικώς ισορροπημένο και σε τόσο υψηλές στάθμες, σχεδιασμένο να καλύψει ηχητικά χώρους με μεγάλες διαστάσεις και πολύ κόσμο. Παρατήρηση, η οποία μας φέρνει στο δεύτερο πράγμα που καταλαβαίνεις για τον Νίκο: Ξέρει καλά τα θέματα του ήχου, όχι μόνο μέσα από την εμπειρία του, αλλά και μέσω του ακαδημαϊκού χώρου. Ηλεκτρονικός μηχανικός, με μάστερ στην μουσική παραγωγή και την ψυχοακουστική, νοιώθει άνετα με αυτό το... κάπως στριμμένο αντικείμενο που είναι το ηχείο. Κάτι που φαίνεται και (κυρίως) ακούγεται.

Το βήμα από τον επαγγελματικό ήχο στον οικιακό, ένα βήμα που λίγοι τολμούν και στο οποίο ακόμη λιγότεροι πετυχαίνουν τελικώς, έγινε, λέει ο Ψαλτάκης, εν μέσω πανδημίας. Ήταν τότε που κατασκεύασε τον χώρο ακρόασης και σχεδίαση ένα ηχείο αναφοράς για προσωπική του χρήση. Οι... εξισώσεις, οδήγησαν σε μια θηριώδη, τετράδρομη κατασκευή, με φόρτιση χοάνης σε όλες τις μονάδες, η οποία είναι active και, από ότι κατάλαβα, πλήρως ρυθμιζόμενη. Το αποτέλεσμα (που μπορείτε να δείτε και στην σχετική φωτογραφία) είναι ένα -άνευ περιορισμών, κορυφαίο ηχείο, που όμως δύσκολα μπαίνει σε έναν χώρο, αν αυτός δεν είναι ειδικά διαμορφωμένος για να το δεχτεί (και μεγάλος, το δωμάτιο της Artisan είναι 110 τετραγωνικά!). Ούτως ή άλλως ο ιδρυτής της εταιρίας δεν δείχνει διατεθειμένος να το βάλει στην αγορά, θεωρώντας το ως το προσωπικό του... εργαλείο. Η ιστορία, επομένως, εξελίχθηκε φυσιολογικά: H επίσημη ανακοίνωση για την ίδρυση της Artisan Acoustics συνοδεύτηκε από την ανακοίνωση του πρώτου οικιακού της μοντέλου, με το όνομα Euphonia.

Τώρα, δε θέλω να σχηματίσετε λανθασμένες εντυπώσεις... Το Euphonia είναι ένα μεγάλο ηχείο το οποίο θα καταλάβει αρκετό όγκο σε ένα χώρο, απλώς, σίγουρα, είναι πολύ πιο διαχειρίσιμο από το μοντέλο αναφοράς. Το στοιχείο του εντυπωσιακού παραμένει, βεβαίως, για πολλούς λόγους.
Ένας από αυτούς είναι, σίγουρα η αρχή λειτουργίας του, η οποία βασίζεται αποκλειστικά στην ιδέα της φόρτισης χοάνης, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον μεγαλύτερο αδελφό του. Το ηχείο χρησιμοποιεί χοάνες για την φόρτιση και των τριών μονάδων, υψηλών, μεσαίων και χαμηλών συχνοτήτων. Οι μονάδες που αποδίδουν τις υψηλές και τις μεσαίες συχνότητες είναι κλασικές, συμπίεσης, ίντσας και δύο ιντσών αντιστοίχως, ενώ για την περιοχή των χαμηλών, χρησιμοποιείται ένα δεκαπεντάιντσο γούφερ της Audio Technology, με υβριδική φόρτιση, bass reflex και χοάνης.
Το ερώτημα "γιατί χοάνες;" είναι συνήθως το πρώτο που κάνεις όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ένα ηχείο όπως το Euphonia. Η απάντηση είναι ότι η χοάνη, σωστά υλοποιημένη είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να συνδέσεις την μονάδα σου με το περιβάλλον στο οποίο αυτή ακτινοβολεί. Μπορεί να την δεις ως έναν μετατροπέα που επιτρέπει την υψηλή πίεση του αέρα στο compression driver με την χαμηλή στον χώρο, ο οποίος δρα ως φορτίο στα μεγάφωνα του ηχείου. Ταυτόχρονα είναι ένας καλός τρόπος να ελέγξεις το πως ακτινοβολείται η ακουστική ενέργεια στον χώρο και να φτιάξεις ένα σύστημα με υψηλή ευαισθησία.

Ο Ψαλτάκης έχει επιλέξει προφίλ χοάνης JMLC, από τα αρχικά του Jean-Michel Le Cléac'h, στον οποίο πιστώνεται ο αλγόριθμος υπολογισμού της. Οι χοάνες JMLC είναι αγαπητές στον κόσμο των σχεδιαστών, κυρίως επειδή ο σχεδιασμός τους βασίζεται στην παραδοχή ότι το ηχητικό κύμα που οδεύει από τον οδηγό προς την έξοδο της χοάνης είναι σφαιρικό, μια παραδοχή πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα σε σχέση με άλλες σχεδιάσεις. Ο σχεδιασμός του Le Cléac'h υπαγορεύει, επίσης, την πλήρη καμπύλωση του χείλους, δίνοντας στην όλη κατασκευή μια πολύ χαρακτηριστική μορφή, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες. Το Euphonia χρησιμοποιεί το προφίλ JMLC και στο γούφερ και μάλιστα το χρησιμοποιεί και στους δύο άξονες, κάτι που σύμφωνα με την Aritsan Acoustics γίνεται για πρώτη φορά.
Η καμπίνα που φορτίζει το γούφερ είναι κατασκευασμένη από σημύδα Βαλτικής, μια ξυλεία πολύ υψηλής πιστότητας, η οποία αφήνεται να αποκτήσει την ιδανική υγρασία ώστε η επεξεργασία της από την φρέζα CNC και τις άλλες εργαλειομηχανές, στο εργαστήριο της εταιρίας, όπου κάθε ηχείο φτιάχνεται με το χέρι, να γίνεται κάτω από τις σωστές συνθήκες. Το πάχος των τοιχωμάτων ξεκινά από ένα... βαρύ 75mm και φθάνει, σε κάποια κρίσιμα σημεία σε ένα βαρύτερο 145mm. Μιλάμε για μάζα και ακαμψία πολύ υψηλού επιπέδου, λογικό, αν σκεφτεί κανείς το 15ιντσο που πρέπει να υποστηριχτεί.

Το ηχείο είναι ενεργό σε όλους τους δρόμους και υποστηρίζεται από το αντίστοιχο ενεργό, ρυθμιζόμενο φίλτρο, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η προσαρμογή του ηχείου σε κάθε χώρο και να προσφέρεται η δυνατότητα μικρορύθμισης της τονικής ισορροπίας, ανάλογα με τις συνθήκες. Οι ενισχυτές που απαιτούνται έχουν ισχύ στην περιοχή των 100W, καθώς το ηχείο είναι αρκετά ευαίσθητο και με εμπέδηση που είναι φιλική προς τα στάδια εξόδου.

Ακούγοντας...

Το σύστημα το οποίο συνόδεψε τα Euphonia κατά την ακρόαση, βασιζόταν στο media player/streamer DMS-700 της Cary Audio, στον μετατροπέα d/a ΙΩΝ της Ideon Audio, ο οποίος συνδυάστηκε με re-clockers Absolute Time της εταιρίας, για να οδηγήσει έναν ψηφιακό επεξεργαστή DP426 της XTA. Ο επεξεργαστής αυτός έχει αρχιτεκτονική 2-σε-6 κανάλια, και χρησιμοποιείται τόσο για την υλοποίηση των φίλτρων όσο και για μικρορυθμίσεις στην τελική ισορροπία του συστήματος. Στο συγκεκριμένο setup, οδήγησε έξι τελικούς ενισχυτές (έναν ανά δρόμο, ανά ηχείο) με διακοπτικό στάδιο ισχύος της Purifi, τεχνολογίας Eigentakt.
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίσαμε ακούγοντας το Euphonia, στις συγκεκριμένες συνθήκες, ήταν αυτή ενός πραγματικά μεγάλου ηχείου (μεγάλου, όχι με την έννοια του φυσικού μεγέθους, αλλά με την έννοια του ήχου), το οποίο μπορεί να καλύψει πολύ άνετα μεγάλους χώρους με εξαιρετικά υψηλές στάθμες χωρίς ίχνη συμπίεσης και δεν θα ακουστεί ποτέ σκληρό ή τραχύ ότι και αν δοκιμάσεις να του κάνεις. Τα εξαιρετικά δυναμικά, συνδυάστηκαν με μια αναλόγως μεγάλη, ατμοσφαιρική εικόνα η οποία δημιουργεί την αίσθηση της φυσικής παρουσίας στον χώρο.

Στις λεπτομέρειες τώρα,το πρώτο πράγμα που θα παρατηρήσεις στην περίπτωση του Euphonia είναι η εξαιρετική έκταση, ο όγκος και ο έλεγχος χαμηλά. Ο Ψαλτάκης έχει επιλέξει να παραμείνει στην πλευρά της ακρίβειας και δεν έχει μπει στον πειρασμό να κάνει το ηχείο εντυπωσιακό, παρά τις εμφανείς, τρομερές δυνατότητες που έχει το 15άρι γούφερ της Audio Technology και η συγκεκριμένη καμπίνα. Αυτό το κομμάτι το έχει αφήσει στο ίδιο το πρόγραμμα και το τελικό αποτέλεσμα είναι, τελικώς, όντως καθηλωτικό, αλλά μόνον όταν αυτή είναι μια επιταγή του κομματιού που ακούς. Η ανώτερη περιοχή των χαμηλών ακούστηκε αναλόγως ελεγχόμενη, παρούσα σε σωστή κλίμακα, με πολύ καλά ρυθμικά μέρη και γεμίσματα. Εν προκειμένω, φάνηκε και η πολύ καλή δυνατότητα του συστήματος για προσαρμογή. Αρχικά, η εντύπωση που μου δημιούργησε το ηχείο ήταν ότι υπογράμμιζε κάπως το ανώτερο χαμηλό, στα σύνορα με την μεσαία περιοχή. Λίγη ώρα στο μενού των ρυθμίσεων ήταν αρκετή, ώστε ο χαρακτήρας του Euphonia να “έλθει” εκεί που -κατά την γνώμη μου- ήταν μια πιο σωστή συμπεριφορά. Εντυπωσιακή επίδειξη ευελιξίας που, ίσως, θα πρέπει να αποτελεί πάγια απαίτηση μας από συστήματα τέτοιου μεγέθους και κόστους, των οποίων η απόδοση επηρεάζεται από τον χώρο.
Το μεσαίο ακούστηκε, επίσης, εξαιρετικό. Πολύ γρήγορο, με παλμό και λεπτομέρεια (προφανώς, εδώ έπαιξαν ρόλο και τα ψηφιακά της Ideon Audio), είχε εξαιρετική παρουσία και αίσθηση φυσικότητας στον χώρο, ένα χαρακτηριστικό που γνωρίζω ότι πραγματικά θα ενθουσιάσει μια μεγάλη μερίδα ακροατών, ειδικά αυτών που είναι εκπαιδευμένοι στον φυσικό-live ήχο και τον αδρό χαρακτήρα που έχει μια πραγματική μουσική σκηνή, σε αντίθεση με τη αισθητική χειρουργείου ενός συστήματος μόνιτορ. Το ηχείο δεν μας κούρασε ποτέ, ακόμη και σε πολύ υψηλές στάθμες. Παρέμεινε ασυμπίεστο, ξεκούραστο και παράλληλα μετέφερε την δομή και τον αέρα της ηχογράφησης.
Ψηλά, η αίσθηση του Euphonia είναι αυτή της πολύ καλής έκτασης και της ακρίβειας. Το άκουσμα ήταν γρήγορο, λεπτομερές, με πολύ σωστή απόδοση του αέρα και του αρμονικού πλούτου και, όσο πρέπει, μαλακό και ευχάρισο. Ο ξεκούραστος χαρακτήρας ήταν και εδώ παρών, ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ηχείου, όπως φαίνεται. Αυτή η συμπεριφορά συνδυάστηκε με μια εικόνα που ήταν μεγάλη, λεπτομερής με πολύ καλή αίσθηση του βάθους. Το ηχείο φάνηκε να εξαφανίζεται πολύ εύκολα και σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά δυναμικά (και υποβοηθούμενο, βεβαίως, από ένα σύστημα με ανύπαρκτο θόρυβο), δημιουργεί ένα εντυπωσιακό stage, πειθαρχημένο, αλλά όχι καταπιεστικό, που προσεγγίζει εξαιρετικά το φυσικό άκουσμα.

Η τελική εντύπωση που μας άφησε το Euphonia ήταν αυτή ενός πολύ σοβαρού ηχείου, για ακροατές με αναλόγως σοβαρές απαιτήσεις, που έχουν την διάθεση να επενδύσουν για να τις καλύψουν. Πραγματικά μια εντυπωσιακή είσοδος στον χώρο των ηχείων υψηλών απαιτήσεων!
Στα πλαίσια της επίσκεψης μας στην Κρήτη για αυτό το on location, ενημερωθήκαμε και για την συνεργασία της Artisan Acoustics με την Ideon Audio, η οποία ξεκίνησε με την ακρόαση του μεγάλου τετράδρομου ηχείου του Νίκου Ψαλτάκη. H Ideon πρότεινε την δημιουργία μιας περισσότερο ορθολογικής σχεδίασης και έτσι τέθηκαν οι βάσεις συνεργασίας των δύο εταιριών και ξεκίνησε η ανάπτυξη του Euphonia.

Με το ηχείο να είναι πλέον έτοιμο, η ωριμότητα της συνεργασίας θα φανεί με την πρώτη επίσημη παρουσίαση του στο κοινό, στα πλαίσια της φετινής έκθεσης HES, η οποία θα πραγματοποιηθεί το διήμερο (Σάββατο-Κυριακή) 15 και 16/11. Εκεί, στην αίθουσα Hera-2 θα υπάρχει ένα σύστημα βασισμένο με τα κορυφαία ψηφιακά της Ideon, αυτά της σειράς Absolute, με το Euphonia στην θέση του ηχείου. Συμβουλή του υπογράφοντος είναι να το ακούσετε οπωσδήποτε και να το ακούσετε προσεκτικά!