Antelope Audio Zodiac + / Voltikus

Η αλήθεια είναι ότι, σε προσωπικό επίπεδο, η αισθητική του Zodiac + δεν με ενθουσιάζει, κυρίως επειδή έχει μεγάλο ύψος σε σχέση με το πλάτος του (επιλογή, πάντως, που υπαγορεύεται από την εσωτερική δομή της συσκευής με τα κυκλώματα να βρίσκονται σε δύο επίπεδα, με ένα τυπωμένο κύκλωμα να περιλαμβάνει τα αναλογικά και ένα τα ψηφιακά). Από την άλλη, ο άφθονος χώρος στην πρόσοψη επιτρέπει μια σωστή, από την άποψη της εργονομίας, σχεδίαση με μεγάλα ρυθμιστικά στάθμης (ξεχωριστά για την έξοδο line και για την έξοδο ακουστικών), σαφές lettering και προφανείς όσον αφορά στον ρόλο τους διακόπτες. Μια μικρή οθόνη με κόκκινα ψηφία, ενημερώνει τον χρήστη για την κατάσταση λειτουργίας της συσκευής και για τις διάφορες επιλογές που έχει κάνει. Η επιλογή της εισόδου γίνεται μέσω ενός απλού πιεστικού διακόπτη (διαδοχικά) αλλά ο Zodiac + έχει και δυνατότητα αυτόματης ανίχνευσης. Αν βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας και εμφανιστεί σήμα σε κάποια είσοδο, ο μετατροπέας επιλέγει την είσοδο αυτήν. Υπάρχουν ακόμη διακόπτες Mono (κάτι που αν μη τι άλλο καταδεικνύει την ιστορία της Antelope στον επαγγελματικό χώρο) καθώς και διακόπτης mute. Τρία ενδεικτικά LED ενημερώνουν τον χρήστη για την ύπαρξη εξωτερικού σήματος χρονισμού, για το κλείδωμα της συσκευής και την ενεργοποίηση της μονοφωνικής λειτουργίας.

Οι δυνατότητες σύνδεσης που παρέχει ο Zodiac + είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση: Στην πράξη είναι δύσκολο να σκεφτείς κάτι που να μην υπάρχει, καθώς ο χρήστης έχει στη διάθεσή του πλήρες πακέτο ψηφιακών εισόδων (ομοαξονικές, οπτικές και AES/EBU και φυσικά θύρα USB, περιέργως υλοποιημένη με μίνι βύσμα) και μια αναλογική είσοδο (με βύσματα RCA και jack τέταρτου της ίντσας, ώστε ο “+” να κλείνει το μάτι και στους επαγγελματίες που θα τον σκέπτονταν σοβαρά ως ένα εργαλείο ψηφιακού αλλά και αναλογικού monitoring). Αναλόγως πλήρης είναι ο Zodiac + και όσον αφορά στις εξόδους με δυνατότητες χρήσης single ended και balanced γραμμής και μικρορύθμιση, στην τελευταία περίπτωση, της στάθμης εξόδου ώστε να είναι δυνατό το καλιμπράρισμα της συνολικής αλυσίδας (κάτι που αφορά, επίσης, κυρίως τους επαγγελματίες). Τα πολύστροφα τρίμερ που χρησιμοποιούνται πάντως για τον σκοπό αυτό πρέπει να θεωρηθούν ως “plus”... Ιδιαίτερα ενδιαφέρον έχει και η ύπαρξη ψηφιακών εξόδων, δύο ομοαξονικών και μιας AES/EBU, οι οποίες δεν είναι απλώς ένα pass-through αλλά το σήμα που εμφανίζεται σε αυτές έχει υποστεί recklocking και επεξεργασία για την μείωση του jitter. To πακέτο των συνδέσεων ολοκληρώνεται με μια είσοδο word clock για την εξωτερικό χρονισμό της συσκευής από κάποιο κεντρικό σύστημα.

Η δομή του Zodiac + ακολουθεί την “ανεξάρτητη” σχολή, βασιζόμενη σε FPGA και έναν μικροελεγκτή (της Lattice και της Atmel αντιστοίχως) για να τρέξει το ψηφιακό κομμάτι της συσκευής (περιλαμβανόμενου και του interfacing μέσω USB, το οποίο υποστηρίζει ασύγχρονο streaming μέχρι τα 24/192), ενώ στη θέση του μετατροπέα χρησιμοποιήται ένας PCM1792 της Burr Brown. Το αναλογικό στάδιο βασίζεται σε LME49725 (τελεστικούς της National, βελτιστοποιημένους -σύμφωνα με την ίδια- για απαιτητικές εφαρμογές ήχου) με τοπική σταθεροποίηση. Το clocking βασίζεται σε έναν ταλαντωτή ο οποίος λειτουργεί κάτω από σταθερή θερμοκρασία και συνεργάζεται με ένα ειδικό ολοκληρωμένο της Analog Devices (AD9851) το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για την παραγωγή σημάτων χρονισμού όσο και για τον συγχρονισμό των σημάτων στην είσοδο. Η έξοδος των ακουστικών βασίζεται σε ένα buffer με δυνατότητα ελέγχου υψηλών ρευμάτων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνει η ίδια η Antelope, η εσωτερική επεξεργασία του σήματος γίνεται στα 64bit και το reclocking υπόσχεται πολύ χαμηλό jitter. Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ίσως, είναι η βάση του σχετικού αλγόριθμου. Ο Levin δεν δίνει πολλές λεπτομέρειες (ούτε και υπάρχει κάποια σχετική δημοσίευση σε ακαδημαϊκό επίπεδο που να μπόρεσα να βρω) αλλά η ιδέα του είναι κατανοητή και βασίζεται στην μεταφορά της έννοιας του dithering στο πεδίο του χρόνου. Κατ' αναλογίαν με την εισαγωγή τυχαίου θορύβου (που δεν σχετίζεται με το σήμα) ώστε να αυξηθεί η γραμμικότητα του μετατροπέα καθώς αυτός πλησιάζει την στάθμη του θορύβου κβαντισμού (θόρυβος ο οποίος σχετίζεται με το σήμα και δημιουργεί δυσάρεστα υποπροϊόντα) μια εισαγωγή “τυχαίου” jitter, ελέγχου στην πράξη της φάσης του σήματος χρονισμού, θα μπορούσε να απαλλάξει την έξοδο ενός DAC από προβλήματα που οφείλονται στο σχετιζόμενο με το σήμα jitter. Η τυχαιότητα ή, καλύτερα, ο έλεγχος του προστιθέμενου jitter είναι βεβαίως ένα καλά κρυμμένο μυστικό της τεχνολογίας που η Antelope ονομάζει “Acoustically Focused Clocking” (προσωπικά θα χαιρόμουν αν ο Levin προσέφερε έναν τρόπο να τίθεται εκτός ο σχετικός αλγόριθμος ώστε να είναι κάποιος σε θέση να εκτιμήσει την επίδρασή μιας -κατά τα φαινόμενα- καλής ιδέας.)

Το εξωτερικό τροφοδοτικό Voltikus είναι το συμπλήρωμα του Zodiac + προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των συνθηκών τροφοδοσίας. Πρόκειται για μια αρκετά ογκώδη κατασκευή η οποία περιλαμβάνει έναν custom μετασχηματιστή με ηλεκτροστατική θωράκιση, ανόρθωση με γέφυρες Schottky και ένα προσεγμένο κύκλωμα σταθεροποίησης το οποίο αποτελείται από ένα διακοπτικό πρώτο στάδιο, βασισμένο στο ειδικό ολοκληρωμένο LM5118 (της National) και ένα διπλό γραμμικό στάδιο το οποίο βασίζεται σε μια αυστηρά ελεγχόμενη τάση αναφοράς που παράγεται από ένα επίσης ειδικό ολοκληρωμένο (LT1021 της Linear). Υποθέτει κανείς, ότι το διακοπτικό στάδιο σταθεροποιεί τις μεγάλες διακυμάνσεις της τάσης του δικτύου (αν αυτές υπάρχουν) και δίνει μια καλή βάση για την λειτουργία των γραμμικών σταθεροποιητών. Το τροφοδοτικό διαθέτει και διακόπτη ελέγχου της γείωσης (floating/ground) ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να “σπάσει” κάποιος βρόχος, αν δημιουργείται σε κάποιο συγκεκριμένο σύστημα.