Αναζητώντας τον Χαμένο (Αναλογικό) Ήχο:
Naxatras III - Magnetic Fidelity LP/Duplicated Master.

Η περίπτωση του Naxatras III προσέφερε μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για να γνωρίσουμε σε βάθος όλες τις πλευρές μιας παραγωγής αυτού τους είδους. Ζητήσαμε από τον Jesus Agnew να μας δώσει όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσε γύρω από το project και το αποτέλεσμα είναι αυτό που ακολουθεί.

Η Συνέντευξη...

Το κέντρο της ηχογράφησης είναι φυσικά το ίδιο το γκρουπ. Σε τελική ανάλυση, αυτό καθορίζει την ηχητική ταυτότητα του προς ηχογράφηση έργου και η σχέση του με την όλη διαδικασία κάθε άλλη από ασήμαντη είναι. Με βάση την (πολύ μικρή) εμπειρία που έχω μέσα από ανθρώπους που κάνουν παραγωγές, τις περισσότερες φορές οι μουσικοί αγνοούν (αν δεν σνομπάρουν κιόλας) την τεχνική πλευρά της ηχογράφησης, ενίοτε δημιουργούν και προσκόμματα. Όχι, πάντως οι Naxatras.
Ο Jesus τους περιγράφει ως εξής:
”Οι Naxatras, ως συγκρότημα είναι ιδιαίτερα κατάλληλοι για να τους ηχογραφήσεις χρησιμοποιώντας αναλογικές τεχνικές, οι οποίες, δυστυχώς εφαρμόζονται όλο και λιγότερο τα τελευταία χρόνια, με τους περισσότερους παραγωγούς και καλλιτέχνες να προτιμούν τον πιο ασφαλή δρόμο των πολυκαναλικών ψηφιακών εγγραφών, οι οποίες προσφέρουν άπειρες δυνατότητες επεξεργασίας και την ελευθερία να γράψεις κάθε όργανο ξεχωριστά και μετά να “συναρμολογήσεις” μια, κατά τα άλλα απαιτητική διαδικασία κομμάτι-κομμάτι, ειδικά αν κάποιος από τους μουσικούς δεν αποδίδει όπως θα ήθελες. Η μαγεία εξαφανίζεται, βέβαια, αλλά το τελικό αποτέλεσμα φαίνεται αψεγάδιαστο.”

”Οι Naxatras είναι εκπληκτικοί όταν παίζουν μαζί. Όχι μόνο παίζουν με μεγάλη ακρίβεια από τεχνικής άποψης, αλλά εκπέμπουν τόσο πάθος και μαγεία που αν δεν μπορούσες να τα “πιάσεις” στην ηχογράφηση δεν έχει νόημα να την κάνεις.
Οι ίδιοι αναγνώρισαν αυτή τους την ικανότητα από την αρχή και επέλεξαν να ηχογραφούν αναλογικά, παίζοντας πάντα όλοι μαζί σαν συγκρότημα “μια κι έξω” σαν να βρίσκονταν σε συναυλία, μπροστά στο κοινό τους.”

”Η μαγεία της στιγμής είναι τόσο σημαντικό μέρος της μουσικής τους, που τα περισσότερα τραγούδια τους έχουν ηχογραφηθεί με την πρώτη. Είναι πολύ περισσότερο διαδεδομένο οι μουσικοί να ηχογραφούν πολλές φορές το ίδιο κομμάτι και αργότερα να επιλέγουν αυτό που θεωρούν ως την καλύτερη εκδοχή του για την δημιουργία του άλμπουμ. Αλλά οι Naxatras βρίσκουν ότι αυτή η επανάληψη κουράζει και η μαγεία χάνεται μετά την πρώτη ή την δεύτερη φορά που παίζουν ένα κομμάτι. Δεν επιλέγουν ποτέ τον ασφαλή δρόμο, αυτοσχεδιάζουν, δοκιμάζουν νέες ιδέες, χωρίς προειδοποίηση και κρατούν μόνο μια λήψη του κάθε κομματιού. Στην σπάνια περίπτωση που απαιτείται και μια δεύτερη λήψη, αυτή ηχογραφείται πάνω στην πρώτη, ώστε να μην υπάρχει δρόμος επιστροφής!”

”Μέχρι σήμερα, όλα τα άλμπουμ τους ακολουθούν αυτή την προσέγγιση. Ο πρώτος τους δίσκος ηχογραφήθηκε απευθείας σε στερεοφωνική κασέτα στις 3.75 ίντσες το δευτερόλεπτο. Ο δεύτερος σε δύο κανάλια, σε ταινία τέταρτου της ίντσας στις 15 ίντσες το δευτερόλεπτο και το ίδιο συνέβει με το EP τους και μερικά από τα σινγκλ τους. Υπάρχει ακόμη και μια ηχογράφηση η οποία χαράχτηκε απευθείας σε δίσκο (direct-to-disc).
Το τρίτο τους άλμπουμ, το οποίο απλώς ονομάστηκε “ΙΙΙ”, ήταν μία ακόμη ηχογράφηση σε ταινία τέταρτου της ίντσας, κατά την οποία χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά αναλογικά μηχανήματα. Από πολλές πλευρές, ωστόσο, διαφέρει από τις υπόλοιπες δουλειές. Έμειναν στο στούντιο πολύ περισσότερο χρόνο σε σχέση με τις άλλες φορές, όχι παίζοντας τα κομμάτια του δίσκου αλλά “φτιάχνοντας” τον ήχο τους, χρησιμοποιώντας πολύ καλύτερο εξοπλισμό. Αυτή η μινιμαλιστική μέθοδος ηχογράφησης είναι πολύ καλή στο να συλλάβει και να αναδείξει τον ήχο που δημιούργησε το συγκρότημα μέσα στο δωμάτιο της ηχογράφησης αλλά μειονεκτεί αν χρειαστεί να καλύψει ατέλειες, ή στο να “φτιάξει” τον ήχο για να ακούγεται καλύτερα από την πραγματικότητα. Είναι, στην ουσία μια πραγματικά “ειλικρινής” διαδικασία και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ποιότητα του εξοπλισμού να κυριαρχεί ως παράγοντας που καθορίζει τον συνολικό ήχο του ηχογράφησης.
Η ικανότητα των μουσικών, οι συνθέσεις και η ενορχήστρωση καθορίζουν την ποιότητα του άλμπουμ από μουσικής άποψης. Τίποτε δεν μπορεί να προστεθεί ή να διορθωθεί μετά. Αυτό που ακούγεται στην ταινία και τον δίσκο είναι ακριβώς αυτό που οι Naxatras έπαιξαν το 2017, με την ποιότητα των οργάνων που είχαν στην διάθεσή τους, τότε.”

Ο Jesus αναφέρει σχετικώς με την εμπλοκή του στην διαδικασία χάραξης δίσκων:
”Έχω εμπλακεί ενεργά με την ανάπτυξη, επισκευή και ανακατασκευή μηχανών χάραξης δίσκων για λογαριασμό μερικών από τις καλύτερες εγκαταστάσεις αυτού του είδους στον κόσμο, κι έτσι είμαι σε θέση να επιλέξω και να εγκαταστήσω όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για αυτή τη δουλειά. Έχω κατασκευάσει πολλά από τα μηχανικά μέρη ο ίδιος χρησιμοποιώντας εργαλειομηχανές υψηλής ακρίβειας και έχω σχεδιάσει και κατασκευάσει τα περισσότερα από τα ηλεκτρονικά τους, περιλαμβανόμενου ενός πολύ υψηλής ποιότητας ενισχυτή χάραξης, μια διαδικασία η οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα στο JAES. Έχω βελτιστοποιήσει όλο το σύστημα για την μέγιστη δυνατή απόδοση και ακρίβεια βασισμένος σε μια μίνιμαλ, πλήρως αναλογική διαδρομή σήματος, με υλικά κορυφαίας ποιότητας και πολύ χαμηλών ανοχών.”

Ποιοί ήταν οι βασικοί στόχοι κατά το μάστερινγκ;
Jesus: ”Ο στόχος μου ήταν, όπως πάντα, να πραγματοποιήσω την μεταφορά από την ταινία στον δίσκο με την ελάχιστη δυνατή απόκλιση σε σχέση με τον ήχο της πηγής, η οποία, στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν η ταινία μάστερ. Το σύστημα για το μάστερινγκ που χρησιμοποιώ είναι σχεδιασμένο ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο διαφανές, διατηρεί την απόλυτη φάση, τα δυναμικά και την απόκριση φάσης. Ωστόσο, σε κάθε είδος ηχογράφησης και, μετέπειτα, αναπαραγωγής υπάρχουν πάντοτε κάποιες ανεπιθύμητες αλλαγές στον ήχο. Ο ισοσταθμιστής Massive Passive (Σ.Σ.: διαβάστε αναλυτικά στην σελίδα που περιγράφει την παραγωγή) χρησιμοποιείται, ακριβώς, για να αντισταθμίσει αυτές τις ανεπιθύμητες αλλαγές, επεμβαίνοντας στις όποιες αποκλίσεις με χειρουργική ακρίβεια, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή πιστότητα. Όταν έμεινα ικανοποιημένος από το γεγονός ότι οι δοκιμαστικές χαράξεις ήταν όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πρωτότυπο, προχώρησε στην τελική χάραξη του μάστερ. Κάθε δίσκος μάστερ φέρει χαραγμένα με το χέρι τον αριθμό καταλόγου και την πλευρά του δίσκου στην οποία αντιστοιχεί, μαζί με την υπογραφή του μηχανικού και, πιθανώς, ένα... μικρό κρυμμένο μήνυμα. Για την συνολική παραγωγή χρειάστηκαν έξι δίσκοι μάστερ, αφού το τελικό προϊόν είναι τριπλό άλμπουμ και κάθε μάστερ αντιστοιχεί σε μια πλευρά.”

Ποιές είναι οι κυριότερες τεχνικές απαιτήσεις κατά την χάραξη ενός δίσκου;
Jesus: ”Η συγκεκριμένη έκδοση του Naxatras III είναι ένα τριπλό LP. Η απόφαση αυτή πάρθηκε ώστε όλες οι πλευρές του δίσκου να έχουν μικρή διάρκεια, κάτι που δίνει μεγαλύτερη ελευθερία κατά την επιλογή των παραμέτρων της χάραξης, ώστε αυτές να γίνουν με κριτήριο την ηχητική ποιότητα, χωρίς να πρέπει να ληφθεί υπόψιν ο περιορισμένος χώρος. Όσο μεγαλύτερη διάρκεια έχει μια πλευρά, τόσο λιγότερο χώρο έχεις διαθέσιμο στην επιφάνεια του δίσκου και έτσι ηχογραφήσεις με έντονα δυναμικά και εκτεταμένες χαμηλές συχνότητες δεν μπορούν να χαραχτούν στην στάθμη που πρέπει, η δυναμική περιοχή μειώνεται. Κάποιος θα μπορούσε να μειώσει τα χαμηλά για κερδίσει χώρο, αλλά εδώ μιλάμε για υψηλή πιστότητα. Αν μπορείς να ανεχτείς την απουσία των χαμηλών, και την κακή δυναμική περιοχή, τότε δεν χρειάζεται δίσκους βινυλίου. Το άλμπουμ είναι, επίσης διαθέσιμο ως αρχείο για download και σε φορμά MP3, αν δεν σε ενδιαφέρει η ποιότητα.
Όσο λιγότερο χώρο στην επιφάνεια του δίσκου έχεις διαθέσιμο, τόσο πιο ρηχό πρέπει να κάνεις το αυλάκι. Αλλά αν οι προσδοκίες σου από την χάραξη είναι υψηλές, όσο μεγαλύτερο βάθος έχει το αυλάκι (μέχρι κάποιο λογικό σημείο, φυσικά), τόσο μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής έχουν οι ακίδες των κεφαλών υψηλού επιπέδου (όπως οι line contact), κάτι που στην πράξη μειώνει την στάθμη του θορύβου η οποία οφείλεται στην μοριακή δομή του μείγματος PVC που χρησιμοποιείται για την κατασκευή του δίσκου. Αυτό συμβαίνει επειδή σε αυλάκια με μεγαλύτερο βάθος, υπάρχει ένα φαινόμενο μείωσης του μέσου όρου του θορύβου (averaging) που οφείλεται στο PVC. Αυτός πάντα θα υπάρχει, σε κάποια στάθμη, βεβαίως και είναι αυτός που χαρακτηρίζει τον θόρυβο υποβάθρου του συγκεκριμένου μέσου.”

”Ένα άλλο πλεονέκτημα που προσφέρει μια πλευρά δίσκου με μικρή διάρκεια είναι ότι η χάραξη μπορεί να γίνει με σταθερό βήμα. Οι περισσότεροι δίσκοι από το 1960 και μετά χαράσσονταν με αυτόματα μεταβαλλόμενο βήμα, μια διαδικασία που αλλάζει την απόσταση μεταξύ των αυλακιών και το βάθος τους, κατά την διάρκεια της χάραξης με βάση το προφίλ δυναμικών της ηχογράφησης. Χρειάζεται περισσότερος χώρος στα έντονα περάσματα και λιγότερος στα ήσυχα και έτσι αυτό το σύστημα κάνει οικονομία στην επιφάνεια του δίσκου και την χάραξη πλευρών με μεγάλη διάρκεια ευκολότερη. Ωστόσο, η μεταβολή του βήματος και του βάθους στο αυλάκι ενός δίσκου διαταράσσει την ισορροπία του συστήματος κεφαλή/βραχίονα κατά την ανάγνωσή του και αλλάζει τον θόρυβο στο υπόβαθρο, ή, ακόμη χειρότερα, δημιουργεί διαμόρφωση θορύβου (Σ.Σ.: ο θόρυβος παύει να είναι τυχαίος και συσχετίζεται με το σήμα) και διαμόρφωση φάσης του σήματος που έχει χαραχθεί.
Η χάραξη με σταθερό βήμα διατηρεί την ίδια απόσταση μεταξύ των αυλακιών και το ίδιο βάθος σε όλη την διάρκεια της πλευράς. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι περιορίζει την διάρκειά της, αλλά αν μπορούμε να επιλέξουμε πλευρά με μικρότερη διάρκεια και απενεργοποιήσουμε το σύστημα αυτόματης μεταβολής του βήματος στης χάραξης, στην μηχανή χάραξης, θα έχουμε μικρότερα προβλήματα που επηρεάζουν τον ήχο!”.