MSB Technology Discrete DAC

Εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά, η εργαστηριακή αξιολόγηση του Discrete έγινε μέσω της ομοαξονικής ψηφιακής εισόδου με σήματα 24-bit/96kHz. Έγινε επίσης αξιολόγηση του ως network renderer, μέσω της θύρας Ethernet, με streaming ειδικών αρχείων, μέσω NAS.
Το ψηφιακό interface της συσκευής αποδείχθηκε το καλύτερο που έχουμε δοκιμάσει μέχρι σήμερα, προσφέροντας καταστολή του εισερχόμενου jitter που κινείται συστηματικά γύρω από τα -70dB, με την χειρότερη επίδοση να μην ανεβαίνει πάνω από τα -65dB, στην περιοχή των πολύ χαμηλών συχνοτήτων.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η επίδραση του jitter της πηγής να είναι πολύ μικρή. Οι αντίστοιχες καμπύλες κινούνται λίγο πάνω από τα -95dB, για σήματα χαμηλής και μεσαίας συχνότητας και γύρω από τα -110dB, για σήματα υψηλής συχνότητας (24kHz), επιδόσεις που πρέπει να θεωρηθούν εξαιρετικές.
Στην πράξη (και με την διαθέσιμη μέθοδο υπολογισμού) το Discrete εισάγει ελάχιστο jitter. Υπολογίσαμε 44ps (p-p) στην περιοχή των 5Hz. Πάνω από αυτό... ησυχία.

Η γραμμικότητα στάθμης κινήθηκε, επίσης, σε κορυφαία επίπεδα. Οι σχετικές καμπύλες διατηρούν την ιδανική μορφή τους μέχρι τα -100dBFS, αλλά παραμένουν απολύτως αποδεκτές μέχρι και κάτω από τα -120dBFS. Εντυπωσιακή επίδοση, η οποία επίσης είναι η καλύτερη που έχουμε μετρήσει.
Ένα τέτοιο εύρημα προϊδεάζει για πολύ χαμηλές παραμορφώσεις σε συνάρτηση με την στάθμη και, πράγματι, αυτό ήταν που πήραμε: Σε υψηλές στάθμες, η έξοδος του DAC κινήθηκε στην περιοχή των -95dB, κάτι αναμενόμενο, αλλά σε χαμηλές στάθμες η κατάσταση δεν ήταν η συνήθης. Για σήματα στάθμης -60dBFS η αρμονική παραμόρφωση ήταν κάτω από τα -75dB, με το σύνολο της παραμόρφωσης και του θορύβου να βρίσκεται κάτω από τα -65dB, επιδόσεις εντυπωσιακές, το λιγότερο.

Βεβαίως, όποιος ψάχνει, βρίσκει. Το ρυθμιστικό στάθμης παίζει σημαντικό ρόλο στην συμπεριφορά της συσκευής. Το σχετικό διάγραμμα (εδώ σε ποσοστά) δείχνει ότι η ρύθμιση στην θέση “100” επιτρέπει στην έξοδο να πέσει άνετα μέχρι 0,0015% για σήματα στα 0dBFS, αλλά η ρύθμιση σε θέση “106” οδηγεί το αναλογικό στάδιο σε υπερφόρτωση, ήδη από τα -20dBFS και, τυπικώς, σε ψαλιδισμό κοντά στα -10dBFS. Αυτό το εύρημα είναι δύσκολο να το σχολιάσουμε καθώς η MSB δεν εξηγεί πως ακριβώς είναι βαθμονομημένο το ρυθμιστικό στάθμης της (και τί σημαίνει το +6 στην κλίμακα του 100). Σε κάθε περίπτωση, οι μετρήσεις έγιναν με το ρυθμιστικό στην θέση 100.
Σε συνάρτηση με την συχνότητα, η παραμόρφωση δεν δείχνει καμία τάση αλλαγής. Οι σχετικές καμπύλες βρίσκονται στην περιοχή κάτω από τα -95dB και η, σε πρώτη ανάγνωση, περίεργη απότομη μείωση των τιμών στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων σχετίζεται με τον τρόπο που λειτουργούν τα φίλτρα του μετατροπέα (τα οποία παρεμβάλλονται στην μέτρηση των ανώτερων αρμονικών, όταν το sample rate είναι 96kHz).

Η απόκριση των φίλτρων του Discrete είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. Παρά τις εντυπωσιακές επιδόσεις του ίδιου του μετατροπέα αλλά και των διαφορετικών ψηφιακών interface σε θέματα sample rate, η MSB έχει επιλέξει μια πολύ αυστηρή στρατηγική στο φίλτρο. Πρώτον, δεν προσφέρει εναλλακτικές επιλογές και, δεύτερον, οι συχνότητες αποκοπής είναι κάτω από τα 30kHz τόσο για τα 96kHz όσο και για τα 176,4kHz (οι μέγιστες θεωρητικές συχνότητες θα ήταν 48kHz και 88,2kHz αντιστοίχως). Δύο καλές δικαιολογίες για αυτό φαίνονται στα αντίστοιχα διαγράμματα. Πρώτον, οι κλίσεις είναι σχετικώς ήπιες και, δεύτερον, το stop band είναι εξαιρετικά καθαρό, ίσως το καλύτερο που έχουμε δει, ακόμη και σε φίλτρα αποδισμού. Η MSB, δεν αναφέρει, πάντως, τι φίλτρο χρησιμοποιεί.
Η αποτελεσματικότητα των φίλτρων σε ότι αφορά συνιστώσες θορύβου που αναδιπλώνονται στο ακουστικό φάσμα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αν και οι καμπύλες δεν είναι επίπεδες, υποδηλώνοντας μια αυξητική τάση του θορύβου σε συνάρτηση με την συχνότητα, παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κάτω από τα -100dBFS μέχρι το 1kHz και κάτω από τα -90dBFS στο όριο της μέτρησης. (10kHz).

Η κλίση του φίλτρου για sample rate 44.1kHz η οποία είναι τυπική, δηλαδή μεγάλη, “φαίνεται” στην σχετική μέτρηση της απόκρισης στο πεδίο του χρόνου, καθώς υπάρχει αρκετό ringing, τόσο pre- όσο και post-.
Όσο βρισκόμαστε στο πεδίο του χρόνου, αξίζει να δούμε την συμπεριφορά του Discrete σε ρόλο renderer, κατά το streaming αρχείων από το δίκτυο. H αναπαραγωγή σημάτων πολύ χαμηλής στάθμης αγγίζει την τελειότητα (κάτι που δεν είναι, πάντως, ασυνήθιστο σε συσκευές του είδους) με το ημίτονο να έχει ελάχιστο υψίσυχνο θόρυβο, μηδενικές ορατές παραμορφώσεις και, σχεδόν, απόλυτη συμμετρία ως προς τον άξονα του 0 (INF, εν προκειμένω, καθώς η βαθμονόμηση είναι σε dBFS).

Αντιστοίχως κορυφαία είναι και η αναπαραγωγή του σήματος μονοτονικότητας. Εδώ μπορεί κάποιος να διακρίνει ότι οι διαφορετικές στάθμες εμφανίζονται σαφώς καθορισμένες, χωρίς θόρυβο, με ελάχιστο overshoot, ενώ η ελάχιστη στάθμη και το μηδενικό σήμα διακρίνονται εξαιρετικά καθαρά. Αυτά τα πράγματα δεν τα βλέπεις ποτέ σε μηχανικά transport.
Από την κατασκευή κρίνοντας, το Discrete αναμενόταν να έχει σοβαρές επιδόσεις σε θέματα θορύβου. Δεν μας εξέπληξε δυσάρεστα, καθώς το φάσμα στο αδρανές κανάλι κινήθηκε στις χαμηλές μεσαίες συχνότητες κάτω από τα -140dBFS (επίδοση εξωπραγματική) και δεν ξεπέρασε, στο όριο της μέτρησης τα -110dBFS. Οι στατικές μετρήσεις θορύβου ήταν ανάλογες: -126dB-CCIR λόγος σήματος προς θόρυβο, 128dB δυναμική περιοχή και 0,3μVrms θόρυβος τροφοδοσίας, είναι νούμερα που δεν θα ξεπεραστούν εύκολα και, το κυριότερο, δικαιώνουν με τρόπο πανηγυρικό τις επιλογές της MSB, σε όλα τα επίπεδα.

Με τέτοιες επιδόσεις στην μέτρηση θορύβου, τα σχετικά φάσματα αποτελούν, περισσότερο, έναν τρόπο οπτικής επιβεβαίωσης και, λιγότερο, αντικείμενο μελέτης. Το φάσμα θορύβου έχει συνιστώσες στα 50Hz (κάτω από τα 150dBFS), με τα υπόλοιπα ευρήματα εντός του ακουστικού φάσματος να μην ξεπερνούν τα -145dBFS και το περιεχόμενο στην περιοχή των πολύ υψηλών συχνοτήτων να βρίσκεται κάτω από τα -130dBFS.
Αυτό, περιορίζει αισθητά τις πιθανότητες διαμόρφωσης του σήματος από θόρυβο, κάτι που γίνεται σαφές από τα εντελώς... νεκρό φάσμα διαμόρφωσης όπου το μόνο που διακρίνεις είναι η θεμελιώδης στα 24kHz.

Ανεβαίνοντας πολύ σε ανάλυση, για να εξετάσουμε την επίδραση θορύβων πολύ χαμηλής συχνότητας, η εικόνα δεν αλλάζει δραστικά. Οι στάθμες παραμένουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και το μόνο που μπορείς να διακρίνεις είναι μια ακαθόριστης συχνότητας διαμόρφωση πολύ κοντά στον στον τόνο (η οποία πιθανώς, οφείλεται στο jitter που υπολογίσαμε). Σε κάθε περίπτωση, μιλάμε για ευρήματα με στάθμες κάτω από τα -120dBu (αυτό αντιστοιχεί σε στάθμη 0.000002V p-p).
Ως τελευταίο δείγμα της ποιότητα κατασκευής του Discrete, αξίζει να δει κάποιος και την διαφωνία των καναλιών. Αυτή βρίσκεται, στην χειρότερη περίπτωση, κοντά στα -110dB, με την συσκευή να κινείται κάτω από τα -120dB μέχρι τα 4kHz. Και εδώ, μιλάμε για την καλύτερη επίδοση που έχουμε δει μέχρι σήμερα.